Moskova
ABD BaÅŸkanı DonaldÌýTrump'ı²ÔÌýyeni dönemiyle baÅŸlayan tarifeÌýveÌýticaretÌýsavaÅŸları,Ìý°ìü°ù±ð²õ±ð±ôÌýemtiaÌýveÌýenerjiÌýpiyasaları²ÔdaÌýdalgalı bir dönemi baÅŸlatırken, belirsizliklerin artması bekleniyor.
KanadaÌýveÌýMeksika'ya yönelik yüzde 25 tarife kararı²Ôa 30 gün araÌýverenÌýTrump, Avrupa BirliÄŸi'nin (AB) "çizgiyi aÅŸtığı²Ôı"ÌýveÌýbu nedenle birliÄŸe yeni tarife uygulanacağı²Ôı açıkladı.
Trump'ı²Ô, Çin malları²Ôa ek yüzde 10 gümrük tarifesi kararı yürürlüğe girerken, Çin de ABD'denÌýenerjiÌýithalatı²Ôa tarife kararı aldı. Ayrıca Çin, bazı kritik minerallere de ihracat kontrolü getirdiÄŸini duyurdu.
Trump'ı²ÔÌýpazartesi günü çelikÌýveÌýalüminyum ithalatı²Ôa yönelik yüzde 25 oranı²Ôda gümrükÌývergisi açıklayacağı²Ôı duyurmasıylaÌý°ìü°ù±ð²õ±ð±ôÌýemtiaÌýpiyasaları²ÔdaÌýdalgalı bir dönem baÅŸladı.
Uzmanlar, tarife silahı²Ôı kullanarak sanayi üretiminin ABD'ye taşı²Ôması²Ôı saÄŸlamakÌýveÌýhükümet gelirini yükseltmek isteyenÌýTrump'ı²Ô, söz konusu ülkelerleÌýticaretÌýaçığı²Ôı azaltmayıÌýveÌýWashington'a müzakerede koz kazandırmak istediÄŸine iÅŸaret ediyor.
Trump, Rusya'yıÌýveÌýüye sayısı²Ôı artırarak geniÅŸlemeye devam eden BRICS'i de yüzde 100'e varabilecek tariflerle tehdit ederken, Kremlin, söz konusu tehditlerin içerisinde "yeni bir unsur" bulunmadığı deÄŸerlendirmesinde bulundu.
Rus yetkililer, Suudi Arabistan'ı²ÔÌýpetrol üretimini artırması gerektiÄŸini, bu sayede petrol fiyatları²Ôı²ÔÌýdüşmesi gerektiÄŸini ifade edenÌýTrump'a, bu taleplerin "kabul edilemez" yorumunda bulundu.
Öte yandan,ÌýTrump'ı²ÔÌýUkrayna'nı²ÔÌýnadir element kaynakları²Ôa eriÅŸim istediÄŸine yönelik açıklamaları da yeni dönemde dikkati çeken bir baÅŸka açıklama olarak ön plana çıktı.
Piyasalarda yaÅŸanan tarife gerginliÄŸiÌýveÌýticaretÌý²õ²¹±¹²¹ÅŸÄ±nı²ÔÌýbaÅŸladığı²Ôa yönelik beklentiler, güvenli liman olarak tanımlanan altı²Ôı²ÔÌýfiyatları²Ôda ise rekor seviyelerin geçilmesini saÄŸladı.
Citigroup gibi çok sayıda yatırım kuruluÅŸu, tahminlerini yukarı yönlü revize ederek altı²Ôı²ÔÌýons fiyatı²Ôı²ÔÌýbu yıl 3000 doları geçeceÄŸi beklentisini paylaÅŸtı.
- "Tarifeler piyasaları sarsıyor"
ABD Merkezli Columbia SIPAÌý°Ã¼°ù±ð²õ±ð±ôÌýEnerjiÌýPolitikası Merkezi'nde yer alan analizde, Kanada'nı²ÔÌýözellikle petrolÌýveÌýdoÄŸal gaz ihracatı sayesinde ABD'ye güçlü bir tarife karşılığıÌýverebileceÄŸi ancak Meksika'nı²ÔÌýbenzer bir koza sahip olmadığı²Ôa iÅŸaret edildi.
Çin'in ise ABD ile halihazırda kritik bazı mineraller üzerinden bir savaÅŸ yürüttüğü deÄŸerlendirmesine yerÌýverilen analizde, ABD'nin, MeksikaÌýveÌýKanada'dan mineral ithalatı²Ôa tarife uygulaması²Ôı²Ô, Çin'e karşı elini zayıflatabileceÄŸi uyarısı yapıldı.
Analizde, Çin'in ABD'ye tarife yanıtı²ÔıÌýenerjiÌýveÌýbazı kritik minerallerle sı²Ôırlı tutması²Ôı²ÔÌýise ölçülü ancak kısa vadede tırmanma potansiyeline sahip olduÄŸu deÄŸerlendirmesine yerÌýverildi.
ING'de yer alan "Tarifeler piyasaları sarsıyor" baÅŸlıklı analizde ise baÅŸlayanÌýticaretÌý²õ²¹±¹²¹ÅŸÄ±nı²ÔÌýmetalÌýveÌýtarım ürünlerini baskı altı²Ôa soktuÄŸu ifade edildi.
Tarifelerin özellikle metalÌýticaretine zararÌýverdiÄŸi yorumunun yer aldığı analizde, enflasyonist bir niteliÄŸe sahip tarifelerin, ABD Merkez Bankası²Ôı²ÔÌý(Fed) faiz indirimlerini sı²ÔırlayabileceÄŸi belirtildi.
Trump'ı²ÔÌýtarife adımlarıyla paraÌýpiyasaları²Ôdaki fiyatlamalarda, Fed'in bir sonraki faiz indirimine haziran ayı²Ôdan önce gitmeyeceÄŸine yönelik beklentiler öne çıkmaya baÅŸladı.
Merkezi İskoçya'da bulunan araÅŸtırmaÌýveÌýdanışmanlık ÅŸirketi Wood Mackenzie tarafı²Ôdan hazırlanan "ABDÌýenerjiÌýÅŸirketleri tarife etkisine hazırlanıyor" baÅŸlıklı raporda, ÅŸirketlerin tedarik zincirini derinden analiz etmeye baÅŸladığı kaydedildi.
Tarife nedeniyle etkilenmesi beklenen tedarikçilerinÌýveÌýürünlerin tespit edilmeye çalışıldığı²Ôa iÅŸaret edilen raporda, "Yeterli alternatifin bulunmadığı yerlerde, yakı²Ôda daha pahalı olabilecek ürünleri stoklamak için satı²ÔÌýalımları hızlandırmaya çalışıyorlar." ifadesine yerÌýverildi.
Almanya'nı²ÔÌýönde gelen düşünce kuruluÅŸları²Ôdan Ekonomi AraÅŸtırma Enstitüsü (Ifo) iseÌýTrump'ı²ÔÌýKanada, MeksikaÌýveÌýÇin'e yönelik gümrükÌývergilerinin ABD ekonomisine büyük zararÌývereceÄŸi, Çin'in ihracatı²Ôda yüzde 3,8, Kanada'nı²ÔÌýyüzde 28, Meksika'nı²ÔÌýihracatı²Ôda ise yüzde 35'e varan düşüş olabileceÄŸi deÄŸerlendirmesini paylaÅŸtı.
-Ìý°Ã¼°ù±ð²õ±ð±ôÌýenerjiÌýpiyasaları²Ôdaki olası geliÅŸmeler
Rusya'daki bilgiÌýveÌýanaliz merkezi InfoTEK'tenÌýEnerjiÌýUzmanı Aleksandr Frolov,ÌýticaretÌý²õ²¹±¹²¹ÅŸÄ±nı²ÔÌýveÌýtariflerinÌýenerjiÌýpiyasaları²Ôa olası etkilerine iliÅŸkin AA muhabirinin soruları²Ôı yanıtladı.
KanadaÌýveÌýMeksika'nı²ÔÌýABD'yeÌýenerjide en çok bağımlı olan ülkeler olduÄŸuna dikkati çeken Frolov, "ABD, Kanada'nı²ÔÌýpetrolÌýveÌýyılda yaklaşık 80 milyar metreküple doÄŸal gazdaki ana kaynağı. Meksika ise boru hatlarıyla ABD'den yılda yaklaşık 66 milyar metreküp doÄŸal gaz ithal ediyor." dedi.
TicaretÌý²õ²¹±¹²¹ÅŸÄ±nı²ÔÌýbu alanlarda devam etmesi halinde piyasadaki etkisinin sı²Ôırlı kalacağı²Ôı belirten Frolov, "KanadaÌýveÌýMeksika, ÅŸirketlerinin ilaveÌýgümrükÌývergilerinden kaynaklanan kayıpları²Ôı kabul etmek zorunda kalacaklardır." ifadelerini kullandı.
Frolov, Çin'in ABD'nin tedarik ettiÄŸi ürünlere neredeyse hiç bağımlı olmadığı²Ôı anlatarak, şöyle devam etti:
"Bu, manevra için daha fazla alana sahip olduÄŸu, ABD'den petrol, gazÌýveÌýkömürü acısız bir ÅŸekilde terk edebileceÄŸiÌýveÌýbu hacimler için kolayca yeni bir alıcı bulabileceÄŸi anlamı²Ôa geliyor. Çin ile yapılan birÌýticaretÌý²õ²¹±¹²¹ÅŸÄ±Ìýancak büyük haber kuruluÅŸlarıÌý²õ²¹±¹²¹ÅŸÄ±n Çin ekonomisini sarsacağı konusunda ısrar ederseÌýveÌýbu daÌýenerjiÌýtalebinin düşmesine neden olursa,Ìý°ìü°ù±ð²õ±ð±ôÌýpetrolÌýveÌýgaz piyasası üzerinde etkili olabilir."
- ÇinÌýenerjiÌýsektöründe sı²Ôırlı etki bekleniyor
°Ã¼°ù±ð²õ±ð±ôÌýekonomik büyümede olası bir yavaÅŸlama yaÅŸanması halindeÌýenerjiÌýtalebinin düşebileceÄŸini kaydeden Frolov, arz fazlası²Ôı²ÔÌýpetrol fiyatları²Ôda düşüşe neden olabileceÄŸini söyledi.
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC)ÌýveÌýRusya'nı²ÔÌýda bulunduÄŸu bazı petrol üreticilerinden oluÅŸan OPEC+'ı²ÔÌýüretim artışı²Ôa yönelik planları²Ôı erteleyebileceÄŸini ifade eden Frolov, bu durumun yaÅŸanması²Ôı²ÔÌýdüşük bir ihtimal olduÄŸu görüşünü kaydetti.
Frolov, Rusya'nı²ÔÌýise söz konusuÌýticaretÌý²õ²¹±¹²¹ÅŸÄ±ndan fazla etkilenmesini beklemediÄŸini belirterek, "Çünkü Çin söz konusu olduÄŸunda, az miktardaÌýenerjiÌýsevkiyatı²Ôı²ÔÌýikame edilmesi gündeme gelecektir. BaÅŸka bir deyiÅŸleÌý°ìü°ù±ð²õ±ð±ôÌýölçekte sevkiyatı²ÔÌýhafif bir ÅŸekilde yeniden dağıtılması yaÅŸanacakÌýveÌýbu da piyasa ölçeÄŸinde istatistiksel bir hataya yakı²ÔÌýolacaktır." deÄŸerlendirmesinde bulundu.