365bet极郤婓盄岍賜戚

Dolar
39.28
Euro
44.95
插梭喧覺紳
3,358.56
ETH/USDT
2,485.10
BTC/USDT
103,634.00
BIST 100
9,486.56
鬼羹梭喧羹娶, Portre

Türk edebiyat覺n覺n akam 硃勳娶i: Ahmet Haim

"A覺r a覺r ç覺kacaks覺n bu merdivenlerden/Eteklerinde güne rengi bir y覺覺n yaprak/ ve bir zaman bakacaks覺n semaya alayarak�" dizelerinin de aralar覺nda bulunduu unutulmaz dizelerin 硃勳娶i Ahmet Haim'in vefat覺n覺n üzerinden 92 y覺l geçti.

Fatih Türky覺lmaz  | 03.06.2025 - Güncelleme : 04.06.2025
Türk edebiyat覺n覺n akam 硃勳娶i: Ahmet Haim

襤莽喧硃紳莉喝梭

"Göl Saatleri", "Piyale", "Bize Göre ve Bir Seyahatin Notlar覺", "Gurabehane-i Laklakan" ve "Frankfurt Seyahatnamesi" adl覺 eserlere imza atan Haim, Fizan mutasarr覺f覺 Arif Hikmet Bey ile Sara Han覺m'覺n olu olarak 1887'de Badat'ta dünyaya geldi.

Türk edebiyat覺nda "Fecr-i Ati" iirinin önemli temsilcilerinden olan usta edebiyatç覺n覺n "Hayal-i Ak覺m" bal覺kl覺 ilk iiri, "Mecmua-i Edebiye" dergisinde yay覺mland覺.

Art覺k haberler size gelsin
AA'n覺n WhatsApp kanallar覺na kat覺l覺n, önemli gelimeler cebinize düsün.

Gündemdeki gelimeler, özel haber, analiz, fotoraf ve videolar için
Anl覺k gelimeler için

Çocukluu Dicle k覺y覺lar覺nda geçti

Ahmet Haim, babas覺n覺n memuriyeti nedeniyle ilk öretimine farkl覺 ehirlerde devam etti. Çocukluu, "iir-i Kamer" adl覺 eserinde vurgu yapt覺覺, yaln覺zl覺k ve ac覺 duygusuyla Dicle k覺y覺lar覺nda geçen Haim, annesini 8 ya覺ndayken kaybedince, babas覺yla 襤莽喧硃紳莉喝梭'a geldi.

Usta yazar, 1895'te Numune-i Terakki okuluna kaydoldu, bir y覺l sonra da Galatasaray Lisesi'nde yat覺l覺 eitime balad覺. Lisede edebiyat dersini Ahmet Hikmet Müftüolu, lisan ve imla dersini Tevfik Fikret'ten alan Haim, ilk iirlerini burada yazmaya balad覺.

Ahmet Haim, lisedeyken Müftüolu ile bir arkada覺n覺n verdii "Frans覺z iir Antolojisi" adl覺 eserden etkilendi. Henüz 13-14 ya覺ndayken yazd覺覺, öretmeni Tevfik Fikret'in etkilerinin görüldüü, "Hayal-i Ak覺m" bal覺kl覺 ilk iiri, Ömer Seyfettin'in de yazd覺覺 "Mecmua-i Edebiye" dergisinde yay覺mland覺.

air, romanc覺 ve oyun yazar覺 襤zzet Melih Devrim'le yak覺n dost olan Haim, arkadalar覺 Hamdullah Suphi Tanr覺över, Emin Bülent Serdarolu ve Abdülhak inasi Hisar'la da edebiyat sohbetleri yap覺yordu.

Edebiyat覺 estetiin emrine vermek prensibini benimsedi

Sanata ve edebiyata lisede ilgi duyan 硃勳娶, 1907'de liseden mezun oldu, 1909'da Fecr-i Ati hareketine kat覺ld覺. Edebiyat ve sanat dergilerinde yazan genç edebiyatç覺lar覺n birlemesiyle oluan topluluk, "Edebiyat覺 ideolojinin deil, estetiin emrine vermek" prensibinden hareketle çal覺malarda bulundu.

Usta edebiyatç覺, mezuniyetinin ard覺ndan bir süre Osmanl覺 襤mparatorluu'nun tütün tekelini elinde bulunduran Reji 襤daresinde memuriyet yapt覺.

襤zmir Mekteb-i Sultanisi'nde, 1910-1912'de Frans覺zca ve edebiyat öretmenlii yapan yazar, 1912-1914'te Maliye Bakanl覺覺nda tercüman olarak göreve balad覺.

Bir kez toplant覺s覺na kat覺ld覺覺 Fecr-i Ati topluluu 1913'te da覺l覺nca, Haim uzun bir sessizlik dönemi geçirdi.

Haim, I. Dünya Sava覺'n覺n balamas覺yla ihtiyat zabiti olarak Yakup Kadri Karaosmanolu'yla savaa kat覺ld覺. Bu 4 y覺ll覺k dönemde Anadolu'nun birçok yerini gören yazar, sava sonras覺 Düyun-u Umumiye 襤daresi'ne, kurumun da覺lmas覺n覺n ard覺ndan ise Osmanl覺 Bankas覺na girdi.

"iiri demek, bülbülü öldürmek gibidir"

Ahmet Haim, memurluk yaparken 襤莽喧硃紳莉喝梭'da ç覺kan "Akam" ve "襤kdam" gazetelerinde f覺kra, tenkit ve kronikler yazd覺. Gazetede yaz覺lar覺n覺n bir k覺sm覺n覺 daha sonra "Gurabahane-i Laklakan" adl覺 kitab覺nda toplayan Haim, "Dergah" dergisinde 1921'de yay覺mlanan iirlerinin bir k覺sm覺n覺 ise "Göl Saatleri" adl覺 kitapta okurun beenisine sundu.

eyh Galip'ten izler ta覺yan ve "Göl Saatleri", "Göl Kular覺", "Serbest Müstezatlar" ve "Muhtelif iirler" olmak üzere dört bölümden oluan kitap üzerine, Türk iirinde Yahya Kemal Beyatl覺'dan sonra saf (öz) iirin en önemli temsilcisi olarak Ahmet Haim gösterildi.

Böbrek rahats覺zl覺覺 tedavisi için 1924'te Paris'e giden Haim, 1926’da yeniden Paris'e, 1932'de ise Frankfurt'a gitti ancak iyileemeden döndü.

Usta edebiyatç覺, "Resimli Kitap", "Dergah" ve "Yeni Mecmua"da 1905-1908'de yazd覺覺 iirlerini, 1926'da "Piyale" adl覺 kitab覺nda toplad覺. Kitab覺n "iir Hakk覺nda Baz覺 Mülahazalar" bölümünde, u ifadelere yer verildi:

"air, ne bir gerçek habercisi ne güzel konumay覺 sanat haline getirmi bir kii ne de bir yasak koyucudur. airin dili, düzyaz覺 gibi anla覺lmak için deil, hissedilmek için yarat覺lm覺, müzik ile söz aras覺nda ama sözden çok müzie yak覺n ortalama bir dildir. Düzyaz覺da anlat覺m覺 yaratan ögeler, iir için söz konusu olamaz. Düzyaz覺, us ve mant覺k dourur. iir ise alg覺 bölümleri d覺覺nda isimsiz bir kaynakt覺r. Gizlilie, bilinmezlie gömülmütür. airin dili, duyumlar覺n yar覺 ayd覺nl覺k s覺n覺rlar覺nda yakalanabilir. Anlam bulmak için iiri demek, eti için bülbülü öldürmek gibidir. iirde önemli olan sözcüün anlam覺 deil, iir içindeki söyleni deeridir. iiri ortak bir dil olarak düünenler, bo bir hayal kuruyor demektir."

Günün meselelerine dair kaleme ald覺覺 makalelerin bir k覺sm覺n覺, Paris gezi notlar覺n覺 da ekleyerek, 1928'de "Bize Göre" adl覺 kitab覺nda toplayan Haim, Frankfurt'taki günlerini ise "Frankfurt Seyahatnamesi"nde yaz覺ya döktü.

Ahmet Haim, iirlerinde musikiye de yer verirken empresyonizmle sembolizmin etkisiyle eserlerini ele ald覺. "Sanat için sanat" anlay覺覺n覺 benimseyen baar覺l覺 edebiyatç覺, iirlerinde imge ve iç ahenk bak覺m覺ndan zengin bir üslup kullan覺rken Türk edebiyat覺nda "akam 硃勳娶i" olarak tan覺nd覺.

"Ömrüm benim için bir ateti" diyen usta yazar, yaam覺n覺n son günlerinde "Güzin" ismiyle seslendii Zarife Özgünlü ile evlendi. Haim, hastal覺覺 nedeniyle 4 Haziran 1933'te Kad覺köy'deki evinde, 49 ya覺nda vefat etti ve Eyüp Mezarl覺覺'na defnedildi.

Anadolu Ajans覺 web sitesinde, AA Haber Ak覺 Sistemi (HAS) 羹zerinden abonelere sunulan haberler, 繹zetlenerek yay覺mlanmaktad覺r. Abonelik i癟in l羹tfen iletiime ge癟iniz.
襤lgili konular
Bu haberi payla覺n