365betÌåÓýÔÚÏßÊÀ½ç±­

'Doğrulama yanlılığı' nedir?

Meltem Sarsılmaz / 11.03.2024

İnsanların kendi inanç ve önyargılarına uygun olan bilgileri tercih etmesi durumu 'DoÄŸrulama yanlılığı' kavramıyla ifade edilir. Bireyler kendi düÅŸüncelerine uygun olan ÅŸeyleri tercih ederken görüÅŸlerine ters olan bilgileri ise görmezden gelme eÄŸiliminde olabilir. Bu tutum genellikle kasıtlı deÄŸildir ancak etkilileri düÅŸünülenden daha fazla olabilir.

Literatüre psikoloji profesörü Peter Wason tarafından katılan 'DoÄŸrulama yanılgısı' veya 'Teyit yanlılığı' kavramı kiÅŸilerin inançlarıyla tutarlı olan bilgileri iÅŸleme alması olarak tanımlanır. Bireyler kendi düÅŸüncelerinden farklı fikirleri görmezden gelirken sadece kendi görüÅŸlerini destekleyen bilgileri ararlar. Kendisiyle aynı paralelde olmayan görüÅŸleri reddederken onların yanlış, mantıksız ve hatalı olduÄŸunu düÅŸünme eÄŸilimindedirler.

Bu durum farklı düÅŸünce ve görüÅŸlerin paylaşıldığı dijital platformlarda kendini daha fazla gösterebilir. Kullanıcı kendi yargılarına uygun olmayan bir paylaşımı doÄŸru olsa bile kabul etmeyebilir ya da yanlış olan içerikleri kendi inancına daha uygun olduÄŸu için kabul edebilir. Bireyler bunu kasıtlı olarak yapmadığı için bu davranışı sonlandırmak sanıldığı kadar kolay olmayabilir. DüÅŸüncelerini doÄŸrulama konusunda daha ısrarcı olan kiÅŸiler özellikle sosyal medyanın dezenformasyon sarmalına daha çok dolanabilir. Bireyler, kendi inanç ve görüÅŸlerini karşısına alarak, hatalı olduÄŸu yönleri inceleyerek ve görüÅŸlerine uymayan tarafları da dinleyerek doÄŸru bilgiye ulaÅŸabilirler.