365bet体育在线世界杯

Mimar Sinan’谋n eserlerinin yan谋s谋ra Osmanl谋 ve Selçukulu döneminde in艧a birçok farkl谋 yap谋da yer alan ve halk aras谋nda 'deprem terazisi' olarak bilinen döner sütunlar谋n i艧levi hakk谋nda merak edilenler, Anadolu Ajans谋 Teyit Hatt谋 taraf谋ndan mercek alt谋na al谋nd谋.

陌stanbul Teknik Üniversitesi (陌TÜ) Mimarl谋k Fakültesi Ö臒retim Üyesi Doç. Dr. Aras Neftçi, konuya ili艧kin de臒erlendirmelerde bulundu. Neftçi, döner sütunlar谋n san谋ld谋臒谋 gibi birer 'deprem göstergesi' olmad谋臒谋n谋, bu yöndeki bilgilerin hakikati yans谋tmad谋臒谋n谋 belirtti.

Neftçi'ye göre, özellikle Mimar Sinan’a ait cami ve yap谋larda s谋kça görülen döner sütunlar谋n, yap谋n谋n hasar görüp görmedi臒ini tespit etmek amac谋yla konuldu臒u, dönmemeleri halinde yap谋da hasar olu艧tu臒u yönündeki iddialar ise gerçe臒i yans谋tm谋yor.

Doç. Dr. Neftçi, Mimar Sinan’谋n eserlerinden biri olan K谋l谋ç Ali Pa艧a Camisi’nde yapt谋臒谋 aç谋klamalarda, bu tür sütunlar谋n yap谋sal de臒il, daha çok estetik ve mimari detay olarak de臒erlendirildi臒ini belirtti.

Mimar Sinan’谋n eserlerinde deprem terazisi bulunur mu?

Eserlerde bulunan döner sütunlara 'terazi' denmesinin do臒ru olmad谋臒谋n谋 ifade eden Neftçi, bu sistemlerin asl谋nda 'orta eksenli döner sütun' olarak adland谋r谋lmas谋 gerekti臒ini belirtti. Mimar Sinan’谋n baz谋 eserlerinde görülen bu sütunlar谋n, Sinan öncesi eserlerde de bulundu臒una i艧aret eden Neftçi, “Döner sütunlar sadece Sinan’a ait de臒il, Artuklu ve ondan önceki beylikler döneminde yap谋lan eserlerde de mevcut.” ifadelerini kulland谋.

Deprem terazisi oldu臒u iddia edilen sistem asl谋nda ne?

Döner sütunlar谋n deprem terazisi oldu臒u fikrinin yayg谋n bilinen yanl谋艧lar aras谋nda yer ald谋臒谋n谋n alt谋n谋 çizen Neftçi, 'bu sistemlerin asl谋nda bir mimari güç belirtisi oldu臒u' yorumunda bulundu. Döner sütun ta艧lar谋n谋n çevresindeki ta艧lardan farkl谋 oldu臒unu ve bu nedenle göze çarpan bir eleman olarak öne ç谋kt谋臒谋n谋 ifade eden Neftçi, 'bu yap谋lar谋n ziyaretçilerin ilgi oda臒谋 oldu臒unu ve bu nedenle asl谋nda tasar谋m gücünü ortaya koyma görevini üstlendi臒ini' dile getirdi.

Bu sistemle eserlerin zarar görüp görmedi臒ini anlamak mümkün mü?

Yaln谋zca döner sütunlarla bir yap谋n谋n zarar görüp görmedi臒ini anlaman谋n mümkün olmad谋臒谋n谋 belirten Neftçi, “Bu kadar büyük depremler ya艧ad谋k. Baz谋 eserler tamamen zarar görmesine ra臒men sütunlar dönüyor. Baz谋 eserlerde ise sütun çok fazla döndürüldü臒ü için ekseninden kaym谋艧, ancak yap谋da bir hasar yok.” dedi.

Bu sisteme Mimar Sinan öncesi eserlerde rastlamak mümkün mü?

Döner sütunlar谋n Mimar Sinan öncesi dönemlerde de s谋k s谋k kullan谋ld谋臒谋n谋n alt谋n谋 çizen Neftçi, genellikle Orta ve Güneydo臒u Anadolu Selçuklu dönemi ve ona ait beyliklerde yer alan eserlerde bu sistemin görüldü臒ünü belirtti.

Mimar Sinan eserlerinin depreme dayan谋kl谋 kalmas谋 için nas谋l bir yol izledi?

Mimar Sinan’谋n iyi bir gözlemci oldu臒unu belirten Neftçi, “Her 艧eyden önce Sinan, daha önceki eserlerden gözlem yapm谋艧 ve bu eserlerdeki aksakl谋klar谋 görmü艧.” ifadelerini kulland谋. Sinan’谋n devrin geni艧 imkanlar谋ndan yararland谋臒谋n谋n alt谋n谋 çizen Neftçi, eserlerindeki ta艧 duvarlar谋 depreme dayan谋kl谋 kalmas谋 için özel tekniklerle geli艧tirdi臒ini ifade etti.

Sinan’谋n eserlerine payandalar ekleyerek a臒谋r duvarlar谋n hafifletilmesine yard谋mc谋 oldu臒unu dile getiren Neftçi, K谋l谋ç Ali Pa艧a Camisi’ndeki payandalar谋n kubbenin aç谋lmas谋n谋 önledi臒ini belirtti. K谋l谋ç Ali Pa艧a Camisi’nin Ayasofya’ya benzer özellikler gösterdi臒i yorumunda bulunan Neftçi, Mimar Sinan’谋n bu eserinde Ayasofya’daki aksakl谋klar谋 giderdi臒ini dile getirdi.

K谋l谋ç Ali Pa艧a Camisi restore edilmeden önce, mihrap taraf谋nda çöken kemerler olmas谋na ra臒men eserde yer alan sütunlar谋n dönmeye devam etti臒inin alt谋n谋 çizen Neftçi, eserlerde görülen bu sütunlar谋n hasar tespiti için yeterli olmad谋臒谋n谋 vurgulad谋.