365bet体育在线世界杯

Birle艧mi艧 Milletler (BM) Genel Kurulu'nda Aral谋k 2022'de al谋nan kararla buzullar谋n iklim ve hidrolojik döngüdeki hayati rolü ile yerel, ulusal ve küresel ekonomiler için önemine dikkati çekmek amac谋yla 21 Mart "Dünya Buzullar Günü", 2025 y谋l谋 ise "Uluslararas谋 Buzullar谋n Korunmas谋 Y谋l谋" ilan edildi.

Dünya Meteoroloji Örgütünün (WMO), BM E臒itim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) ile ortakla艧a ba艧latt谋臒谋 giri艧im, milyonlarca insan için uzun vadede su güvenli臒ini tehlikeye sokaca臒谋 için tatl谋 su kaynaklar谋n谋 korumay谋 ve güçlendirmeyi amaçl谋yor.

Buzullar谋n dünyan谋n iklimi ve ekosisteminde önemli rol oynad谋臒谋 da yads谋namaz bir gerçek olarak kabul ediliyor.

AA muhabirinin derledi臒i bilgiye göre, Antarktika’daki buzullar dünyadaki tatl谋 su kaynaklar谋n谋n yüzde 70 gibi önemli bir k谋sm谋n谋 olu艧tururken, Dünya Buzullar Günü kapsam谋nda küresel 谋s谋nman谋n etkileriyle eriyen buzullara ve dünyan谋n iklim dengesindeki de臒i艧ikliklere dikkati çekmek hedefleniyor.

9. Ulusal Antarktika Bilim Seferi, Cumhurba艧kanl谋臒谋 himayelerinde, Sanayi ve Teknoloji Bakanl谋臒谋 uhdesinde, TÜB陌TAK MAM Kutup Ara艧t谋rmalar谋 Enstitüsü koordinasyonunda tamamland谋.

"Sadece Antarktika buzullar谋n谋n erimesiyle dünyadaki deniz suyu 70 metre artabilir"

9. Ulusal Antarktika Bilim Seferi Koordinatörü Prof. Dr. Burcu Özsoy, 21 Mart'谋n Dünya Buzullar Günü ilan edildi臒ini belirterek, "Neden ba艧ka bir 艧ey de臒il de bu sene bir buzul günü ilan edildi? Asl谋nda özellikle sadece Antarktika'da oldu臒umuzda sa臒a sola yalpalanan bir gemide bir noktadan di臒er noktaya intikal etmeye çal谋艧t谋臒谋m谋z seyirde etrafta buz da臒lar谋 gördük. Bu buz da臒lar谋 normalde karasal alandan kopan parçalard谋." ifadelerini kulland谋.

Özsoy, buz da臒lar谋ndaki erimelerin ciddi tehlikeler olu艧turdu臒una dikkati çekerek, "Su dolu barda臒a buz koydu臒umuz zaman o suyun ta艧t谋臒谋n谋 görürüz, ayn谋 艧ekilde karasal alanda oldu臒u için buzlar koptuktan sonra denize ve okyanusa intikal etti臒inde deniz suyu seviyesini, okyanus seviyesini art谋r谋c谋 etkiye sahip.” dedi.

Sadece Antarktika'n谋n buzullar谋n谋n tamam谋n谋n erimesi halinde dünyadaki deniz suyu seviyesinin 70 metre artabilece臒ini belirten Özsoy, "Son dönemlerde bütün medyada sürekli duymaya ba艧lad谋k. 艦u kadar büyüklükte bir buzul koptu, 艧u kadar büyüklü臒ünde bir buzul kayboldu diye. 艦imdi bu buzullar, deniz suyu seviyesini art谋rd谋臒谋 gibi iklim sisteminin de omurgas谋. Sonuç olarak bu buzullar谋 kaybetti臒imiz sürece hem ekosistem hem de iklim sistemi etkileniyor." diye konu艧tu.

Özsoy, Antarktika'da ya艧anan her çevresel olay谋n di臒er k谋talara yans谋d谋臒谋n谋 ve ekstrem hava ko艧ullar谋n谋 olu艧turmaya ba艧lad谋臒谋n谋 vurgulayarak, sözlerini 艧öyle tamamlad谋:

"Kutuplarda ya艧anan s谋cakl谋k fark谋 ve buzul kay谋plar谋n谋n çok büyük etkilerini görüyoruz. Karbon sal谋m谋n谋 devam ettirdi臒imizde bu s谋cakl谋k tekrar kutup bölgelerinde daha çok buz erimesine sebebiyet veriyor. Yani bakt谋臒谋n谋zda içine girdi臒imiz bir loop var ve biz bu loop'tan ç谋kam谋yoruz. Birbirini tetikleyen bir sistemle kar艧谋 kar艧谋yay谋z. Bizim buradaki buzullara ihtiyac谋m谋z var. Buzullar谋n korunmas谋 ve fark谋ndal谋k olu艧turulmas谋, karbon ayak izine dikkat çekilmesi için buzul günü ilan edilmesi çok anlaml谋."

Buzullar uydu sistemleriyle takip ediliyor

Bilim insanlar谋, insans谋z hava araçlar谋 (陌HA), uydu tabanl谋 ölçme yöntemlerini kullanarak, kar ve buzul alanlar谋ndaki erimeleri tespit ederek söz konusu erimelerin takibini yapabiliyor.

Türkiye, Antarktika’ya düzenledi臒i ulusal seferlerde insans谋z hava araçlar谋 ve uydu tabanl谋 ölçme yöntemleriyle kar ve buzul alanlar谋ndaki erimelerin, küresel konumland谋rma sistemi (GNSS) ile atmosferik su buhar谋, deniz, buz ve kar seviyeleri gibi önemli parametrelerin takibini gerçekle艧tiriyor.

"Ulusal Kutup Bilim Stratejisi" kapsam谋nda ulusal ve uluslararas谋 boyutta önemli ve öncelikli bilimsel temalardan biri olan "küresel iklim de臒i艧ikli臒i" konusunda da çal谋艧malar yürüten bilim insanlar谋, 2022 ve 2023 y谋llar谋 aras谋nda yakla艧谋k 100 metrekarelik kar ve buzul alanlar谋nda ortalama 7 metreküplük azalma oldu臒una i艧aret ediyor. Bu oran, Antarktika'ya oranlanacak olunursa, sadece bu 3 y谋lda kaybedilen miktar Türkiye büyüklü臒ünde buz kayb谋na i艧aret ediyor.

Sadece 1 y谋l içerisinde kar ve buzul alanlar谋ndaki de臒i艧imlerin beraberinde ciddi miktarlarda buzul kay谋plar谋n谋n ya艧and谋臒谋n谋 belirleyen Türk bilim insanlar谋, 2023-2024 y谋llar谋nda Türk Bilimsel Ara艧t谋rma Kamp谋’n谋n bulundu臒u Horseshoe Adas谋’ndaki Shoesmith buzulundan yakla艧谋k 30 metrelik buzul kal谋plar谋n谋n denize dü艧erek kayboldu臒unu ve bunun da yakla艧谋k 10 katl谋 bir binaya e艧 de臒er oldu臒u bilgisini payla艧t谋.

Bilim insanlar谋, buzullar谋n bu h谋zla erimeye devam etmesiyle atmosfere daha fazla su buhar谋 sal谋nmas谋 ve sera gaz谋 konsantrasyonlar谋n谋n artmas谋 sonucu küresel iklim de臒i艧iminin h谋zlanmas谋n谋n kaç谋n谋lmaz olaca臒谋na dikkati çekiyor.

Dünyan谋n en eski, en büyük ve uzun süredir takip edilen buz da臒lar谋ndan biri olan A23a buz da臒谋n谋n 1986 y谋l谋nda Antarktika'daki Filchner Buz Sahanl谋臒谋'ndan kopmas谋n谋n, baz谋 bilim insanlar谋 taraf谋ndan iklim de臒i艧ikli臒ine ba臒l谋 sebeplerden olmad谋臒谋 ifade edilse de buz da臒谋 deniz taban谋na yerle艧tikten sonra okyanus ak谋nt谋 sisteminde eriyerek parçalanmaya ve denize kar谋艧arak yok olmaya devam ediyor.

Buzullardan kopan parçalar okyanuslarda buz da臒lar谋 olarak varl谋臒谋n谋 sürdürüyor

Buzullardan koparak okyanusa kar谋艧an buz parçalar谋, çe艧itli buz da臒谋 tipleri olarak okyanuslarda görülüyor.

Buzullar, dinamik ve k谋r谋lgan buz kütlelerinden olu艧an ve devaml谋 hareket eden yap谋lar olmakla birlikte birçok sebebe ba臒l谋 koparak parçalanabiliyor.

Son zamanlarda küresel iklim de臒i艧ikli臒inin de etkileriyle okyanusta yüzen buz da臒lar谋n谋n görünürlükleri artm谋艧 durumda.

Buz da臒lar谋, buzullardan kopmu艧, yüzer ya da deniz taban谋na oturmu艧 olarak bilinen ve isimlendirilen 艧ekilleriyle 7 ayr谋 tipte gözlemlenebiliyor. Denizdeki ak谋nt谋 yönleri, rüzgar, s谋cakl谋k de臒erleri gibi farkl谋l谋klar ise buz da臒lar谋n谋n eriyen yolculuklar谋nda birçok 艧ekilde, deniz yüzeyinde pek çok alanda bulunabilece臒ini gösteriyor.

Sivri tepeli, kubbe, a艧谋nm谋艧, havuzlu, e臒imli, tabla ve blok buz da臒谋 艧eklinde çe艧itli görüntülere sahip buz da臒lar谋 ayn谋 zamanda birçok bilim insan谋n谋n projelerinde kulland谋臒谋 Ulusal Havac谋l谋k ve Uzay Dairesi (NASA) ve Avrupa Uzay Ajans谋 (ESA) gibi kurumlar taraf谋ndan izleme programlar谋 ile de takip ediliyor.

Öte yandan Anadolu Ajans谋 (AA) Foto Muhabiri 艦ebnem Co艧kun, Horseshoe Adas谋’ndaki buzul ve kar-buz alanlar谋nda bir y谋l arayla çekti臒i foto臒raflarla alanlardaki erimeleri kay谋t alt谋na ald谋.