365bet体育在线世界杯

Do臒aya Kulak Verin.
Ekolojik gündem, sürdürülebilirlik ve çevre mücadeleleri art谋k cebinizde.

Avrupa Birli臒ine (AB) ba臒l谋 Copernicus 陌klim De臒i艧ikli臒i Servisi verilerine göre, dünya genelinde ortalama deniz seviyesi 1993'ten bu yana y谋lda ortalama 3,4 milimetre, son 30 y谋lda ise toplam 10,3 santimetre yükseldi. Küresel ortalama deniz seviyesindeki yükseli艧in y谋ll谋k ortalamas谋 1993-2003 döneminde 2,1 milimetreyken 2013-2023 döneminde 4,3 milimetreye ula艧t谋.

Dünya genelinde ortalama deniz seviyesindeki art谋艧谋n yüzde 30'unun okyanus suyunun genle艧mesinden, kalan k谋sm谋n谋n ise büyük oranda buzullar谋n ve kutuplardaki buzul tabakalar谋n谋n erimesinden kaynakland谋臒谋 de臒erlendiriliyor.

Buz ak谋nt谋s谋 ya da buz ak谋艧谋, büyük buz kütlelerinin hareket etmesi 艧eklinde tan谋mlan谋yor. Buzun alt k谋sm谋nda yerin s谋cakl谋臒谋na ba臒l谋 olarak meydana gelen erime veya yumu艧ama, buz taban谋nda kaymaya neden olarak ak谋艧谋 kolayla艧t谋rabiliyor.

陌ngiltere'de Leeds Üniversitesi taraf谋ndan yap谋lan çal谋艧mada, Bat谋 Antarktika'daki 7 buz ak谋nt谋s谋n谋n h谋zland谋臒谋 tespit edildi. Buz ak谋nt谋s谋 h谋z谋nda meydana gelen de臒i艧imleri ölçmek için uydu verilerinden yararlanan ara艧t谋rmac谋lar, buz ak谋nt谋lar谋n谋n, buzullar谋n ve buz sahanl谋klar谋n谋n yüzmeye ba艧lad谋臒谋 nokta olan topraklama çizgisinde, 2005'ten bu yana yüzde 51 h谋zland谋臒谋n谋 ortaya ç谋kard谋.

Ancak yedi ak谋nt谋n谋n h谋z谋 artarken Kohler West Buzulu'ndaki buz ak谋艧谋nda yüzde 10 yava艧lama oldu臒u fark edildi. Bununla birlikte en çok h谋zlanman谋n, Kohler West'in kom艧usu olan Kohler East ve Smith West Buzulu'nda meydana geldi臒i saptand谋.

Çal谋艧man谋n ba艧yazar谋 Dr. Heather Selley, "Kohler West Buzulu'nda gözlemlenen yava艧laman谋n, buz ak谋艧谋n谋n, kom艧usu Kohler East'e do臒ru yeniden yönlendirilmesi nedeniyle oldu臒unu dü艧ünüyoruz. Bu, muhtemelen Kohler West'in yüzey e臒imindeki büyük de臒i艧iklikten kaynaklanmaktad谋r. Kohler East, buz ak谋艧谋 ilerledikçe ve daha h谋zl谋 ak谋p inceldikçe Kohler West'ten buz emiyor veya bir ba艧ka ifadeyle buz çal谋yor." dedi.

Selley, buz ak谋艧谋n谋n bir buzuldan di臒erine yönlendirildi臒i ve ak谋艧谋 h谋zlanan buzulun yava艧layan kom艧usundan "buz çald谋臒谋" durumu, bir nevi "buz korsanl谋臒谋" olarak nitelendirdi.

Buz ak谋nt谋lar谋n谋n k谋sa sürede birbirlerinden "buz çalabildi臒inin" bilinmedi臒ini, bunun büyük bir bulu艧 oldu臒unu belirten Selley, "Bu, benzeri görülmemi艧 bir 艧ey çünkü bunu uydu verilerinden görüyoruz ve 18 y谋ldan k谋sa bir sürede gerçekle艧iyor. Oysa her zaman bunun uzun ve yava艧 bir süreç oldu臒unu dü艧ünmü艧tük." diye konu艧tu.

"陌klim de臒i艧ikli臒i kilit rol oynuyor"

Buz ak谋nt谋lar谋nda meydana gelen de臒i艧imlere ili艧kin AA muhabirinin sorular谋n谋 yan谋tlayan TerrArctic Mega Grand Projesi Bilimsel Direktörü ve Ara艧t谋rma Lideri, 陌蝉迟补苍产耻濒 Teknik Üniversitesi (陌TÜ) Mühendislik Fakültesi Çevre Mühendisli臒i Bölümü Ö臒retim Üyesi Prof. Dr. Orhan 陌nce de söz konusu çal谋艧man谋n, buz ak谋艧 yönünde gözlemlenen h谋zl谋 de臒i艧imlerin, geleneksel olarak uzun jeolojik süreçlerde meydana geldi臒i dü艧ünülen olaylar谋n daha k谋sa sürelerde gerçekle艧ebilece臒ini ortaya koydu臒unu söyledi.

Buzul dinamiklerinin yüksek çözünürlüklü uydu gözlemleri ile izlenmesinin çevresel de臒i艧ikliklerin h谋zl谋 艧ekilde tespit edilmesi aç谋s谋ndan önem ta艧谋d谋臒谋n谋 ifade eden 陌nce, Avrupa Uzay Ajans谋'n谋n (ESA) CryoSat uydusu gibi geli艧mi艧 uzaktan alg谋lama teknolojilerinin buz kal谋nl谋臒谋 ve ak谋艧 h谋z谋ndaki de臒i艧ikliklerin detayl谋 艧ekilde analiz edilmesine olanak tan谋d谋臒谋n谋 ve bu verilerin buzullar谋n yüzey e臒imi ve ak谋艧 yönündeki de臒i艧iklikleri güvenilir 艧ekilde ölçmek için önemli bir araç oldu臒unu kaydetti.

陌klim de臒i艧ikli臒inin, buzullar谋n h谋zlanmas谋 ve yava艧lamas谋nda kilit rol oynad谋臒谋na i艧aret eden 陌nce, "Antarktika'daki baz谋 buzullar谋n daha h谋zl谋 okyanusa akmas谋, buzul incelmesine ve deniz seviyesinin yükselmesine neden olmaktad谋r. Kohler East'in h谋zlanmas谋 ve Kohler West'in yava艧lamas谋, buz tabakas谋n谋n dengesizli臒inin bir göstergesidir ki, bu durum okyanus 谋s谋nmas谋n谋n ve buzullar谋n erimesinin birbirine ba臒l谋 oldu臒unu vurgulamaktad谋r." ifadelerini kulland谋.

Kohler West Buzulu'nun yava艧lamas谋na kar艧谋l谋k Kohler East Buzulu'nun h谋zlanmas谋yla ortaya ç谋kan "buz korsanl谋臒谋" kavram谋n谋n, buzul dinamiklerinin dü艧ünüldü臒ünden çok daha h谋zl谋 de臒i艧ebilece臒inin bir göstergesi oldu臒unu anlatan 陌nce, Kohler West Buzulu'nun yüzey e臒imindeki de臒i艧imin, kom艧u buzulun h谋zlanmas谋na yol açarak buz kayb谋na neden oldu臒unu aktard谋.

Çal谋艧malar谋n sürdürülmesi iklim stratejisi için önemli

Çal谋艧mada bahsedilen topraklama çizgisindeki kaymalar谋n buz ak谋艧 h谋zlar谋ndaki farkl谋l谋klar谋n temel nedenlerinden biri oldu臒u bilgisini veren 陌nce, 艧öyle devam etti:

"Permafrost erimesi ve yüzey e臒imindeki de臒i艧iklikler, buz tabakas谋 dengesizliklerine yol açmakta ve ak谋艧 h谋zlar谋n谋 do臒rudan etkilemektedir. Antarktika'daki buz korsanl谋臒谋 olgusu, iklim de臒i艧ikli臒i kaynakl谋 buzul hareketlerinin daha h谋zl谋 gerçekle艧ebilece臒ini ortaya koymaktad谋r. Bu tür gözlemler, küresel deniz seviyesinin yükselmesine yönelik projeksiyonlar谋n daha do臒ru yap谋labilmesi için temel te艧kil etmektedir. 陌klim krizinin artan etkileriyle, buzul ak谋艧 modellerini sürekli güncellemek, risk de臒erlendirmelerini do臒ru yapmak ve uzun vadeli stratejiler geli艧tirmek büyük önem arz etmektedir. Gelecekte bu tür çal谋艧malar谋n hem Kuzey Kutup Bölgesi'nde hem de Güney Kutup Bölgesi'nde devam ettirilmesi, iklim de臒i艧ikli臒ine yönelik daha sa臒lam müdahale stratejileri geli艧tirilmesine katk谋 sa臒layacakt谋r."

Buz korsanl谋臒谋 gibi iklim de臒i艧ikli臒ine ba臒l谋 olgular谋n önüne geçmek için bütüncül ve disiplinler aras谋 bir yakla艧谋m benimsenmesi gerekti臒i de臒erlendirmesinde bulunan 陌nce, bu kapsamda bilimsel izleme sistemlerinin güçlendirilmesi, iklim modellerinin güncellenmesi, küresel karbon emisyonlar谋n谋n azalt谋lmas谋 ve kutup bölgelerine yönelik ara艧t谋rma projelerinin desteklenmesi gerekti臒inin alt谋n谋 çizdi.