365bet体育在线世界杯

Dünyan谋n farkl谋 üniversitelerden bilim insanlar谋 yakla艧谋k 2 y谋l boyunca atmosferik nehirlerin, Antarktika'da olu艧turdu臒u etkileri üzerine çal谋艧ma yapt谋.

Elde edilen veriler ve ara艧t谋rma sonuçlar谋, bilimsel dergi Nature Reviews Earth & Environment'te yay谋mland谋.

Yay谋nda, Antarktika k谋tas谋nda s谋cakl谋k rekorlar谋na ve ani buzul erimelerine neden olan temel mekanizmalardan birinin "atmosferik nehirler" oldu臒u belirtildi. Atmosferik nehirlerin, k谋tan谋n k谋y谋 kesimlerinde s谋cak hava dalgalar谋n谋 tetikleyerek buzullarda ani erimelere ve buna ba臒l谋 olarak deniz seviyesinin yükselmesine neden oldu臒u, iç kesimlerde ise yo臒un kar ya臒谋艧lar谋na yol açt谋臒谋 tespitlerine yer verildi.

"Y谋lda 3-4 kez meydana gelmesine ra臒men etkileri büyük"

Antarktika'daki ara艧t谋rmalara Türkiye'den kat谋lan akademisyenler, çal谋艧malar谋n谋 AA muhabirine anlatt谋.

陌TÜ Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü Ziyaretçi Ara艧t谋rmac谋s谋 ve 艦ili Valparaiso Üniversitesi Ö臒retim Üyesi Doç. Dr. Deniz Bozkurt, atmosferik nehirlerin tropikal bölgelerden kutuplara do臒ru su buhar谋 ta艧谋yan uzun ve dar hava ak谋mlar谋 oldu臒unu söyledi.

Bu tür hava ak谋mlar谋n谋n y谋lda 3-4 kez meydana gelen nadir olaylar olmas谋na ra臒men etkilerinin büyük oldu臒unu belirten Bozkurt, "Özellikle k谋y谋 bölgelerde s谋cakl谋k rekorlar谋n谋 tetikleyerek buzullar谋n h谋zla erimesine neden oluyor ve buna ba臒l谋 olarak deniz seviyesinin yükselmesini art谋rabiliyor. 陌ç kesimlerde ise topografyan谋n yüksek olmas谋 nedeniyle 艧iddetli kar ya臒谋艧lar谋na sebep olabiliyor." diye konu艧tu.

艦ili'nin ara艧t谋rma ekibiyle Antarktika'da yapt谋klar谋 2 haftal谋k kamp çal谋艧mas谋 s谋ras谋nda üç büyük f谋rt谋na ya艧ad谋klar谋n谋 anlatan Bozkurt, "Bu f谋rt谋nalar谋n tamam谋 atmosferik nehirlerin etkisiyle olu艧tu. Ara艧t谋rmam谋zda meteorolojik istasyon verileri, uydu görüntüleri ve çe艧itli veri setlerini kullanarak atmosferik nehirlerin buzullar üzerindeki etkilerini detayl谋 bir 艧ekilde inceledik." bilgisini payla艧t谋.

Doç. Dr. Bozkurt, iklim de臒i艧ikli臒inin atmosferik nehirlerin etkisini art谋rabilece臒ine dikkati çekerek, 艧unlar谋 kaydetti:

"Buharla艧ma artt谋kça atmosferdeki su buhar谋 miktar谋 da yükselir. Bunun bir sonucu olarak atmosferik nehirler daha fazla nem ta艧谋yor ve etkileri de daha 艧iddetli hale geliyor. Gelecek senaryolarda atmosferik nehirlerin daha s谋k ve daha güçlü olmas谋 bekleniyor. Bu da deniz seviyesindeki yükselmeyi h谋zland谋rabilecek bir etken olarak kar艧谋m谋za ç谋k谋yor. Çal谋艧mam谋z, atmosferik nehirlerin iklim de臒i艧ikli臒i senaryolar谋nda mutlaka dikkate al谋nmas谋 gereken önemli bir faktör oldu臒unu ortaya koyuyor. Çünkü bunlar sadece s谋cakl谋k rekorlar谋 k谋rd谋rmakla kalm谋yor, ayn谋 zamanda deniz seviyesinin yükselmesine de katk谋da bulunabiliyor."

Olumlu etkileri de var

Atmosferik nehirlerin k谋y谋 kesimlere ya臒mur olarak dü艧erek buz erimesini h谋zland谋rd谋臒谋n谋, iç kesimlerde ise yo臒un kar ya臒谋艧谋 sa臒layarak buzul kütlelerini art谋rabildi臒ini söyleyen Bozkurt, "Buzullar谋n sa臒l谋臒谋 ve devaml谋l谋臒谋 aç谋s谋ndan olumlu etki yaratabiliyor. Bu nedenle atmosferik nehirlerin etkilerini yaln谋zca olumsuz de臒il, bütüncül bir bak谋艧 aç谋s谋yla ele almak gerekiyor." 艧eklinde konu艧tu.

Bozkurt, atmosferik nehirlerin hem olumlu hem olumsuz etkileri dikkate al谋narak, güncel ve yenilenmi艧 iklim modelleri geli艧tirilmesinin büyük önem ta艧谋d谋臒谋n谋 ifade etti.

Bu do臒a olay谋n谋n yaln谋zca Antarktika'da de臒il, dünya genelinde etkili oldu臒unu dile getiren Bozkurt, "Tropikal bölgelerden orta enlemlere ve kutuplara kadar farkl谋 bölgelerde etkili olabiliyor. Orta enlemlerde, 艧iddetli ya臒murlar ve f谋rt谋nalara neden olabilirken, kutup bölgelerinde s谋cak hava ta艧谋n谋m谋yla buzullar谋n erimesine ya da kar ya臒谋艧谋yla buz kütlelerinin artmas谋na yol açabiliyor. Antarktika özelinde yapt谋臒谋m谋z ara艧t谋rmalar, bu etkilerin daha belirgin 艧ekilde gözlemlenmesini sa臒l谋yor." ifadelerini kulland谋.

"Antarktika'ya ya臒谋艧lar谋n önemli k谋sm谋n谋 atmosferik nehirler ta艧谋yor"

陌TÜ Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü Doktora Ö臒rencisi Burcu Boza da atmosferik nehirlerin Antarktika'daki benzersiz etkilerini inceleyen çal谋艧man谋n, gelecekte bu hava olaylar谋n谋n nas谋l evrilece臒ine ili艧kin önemli projeksiyonlar ortaya koydu臒unu belirtti.

Antarktika'n谋n dünyan谋n en büyük tatl谋 su rezervine sahip olmas谋na ra臒men, dü艧ük ya臒谋艧 miktar谋 nedeniyle asl谋nda çöl özellikleri ta艧谋d谋臒谋n谋 ifade eden Boza, "Antarktika'ya ula艧an ya臒谋艧lar谋n önemli bir k谋sm谋 atmosferik nehirler sayesinde geliyor. Bu nehirler, tropikal bölgelerden yüksek enlemlere su buhar谋 ta艧谋yan uzun ve dar hava ak谋mlar谋d谋r. Ancak Antarktika'daki atmosferik nehirlerin izledi臒i yol ve ta艧谋d谋臒谋 nem miktar谋, di臒er bölgelerdeki atmosferik nehirlerden farkl谋 ve benzersiz özellikler ta艧谋yor." de臒erlendirmesini yapt谋.

Boza, atmosferik nehirlerin Antarktika üzerindeki etkilerinin daha iyi anla艧谋lmas谋n谋n, küresel deniz seviyelerindeki de臒i艧imlerin do臒ru tahmin edilmesi aç谋s谋ndan kritik öneme sahip oldu臒unu vurgulad谋.

陌klim modeli projeksiyonlar谋n谋 incelendikleri çal谋艧mada, Antarktika'daki atmosferik nehirlerin gelecekte nas谋l de臒i艧ebilece臒ine dair önemli bulgular elde ettiklerini aktaran Boza, "Bu ara艧t谋rma, farkl谋 ülkelerden bilim insanlar谋n谋n ortak katk谋lar谋yla yürütülen çok disiplinli bir çal谋艧ma. 陌蝉迟补苍产耻濒 Teknik Üniversitesinden biz de bu projede yer almaktan büyük bir mutluluk ve gurur duyuyoruz." dedi.

Tahmin modeli geli艧tiriyorlar

陌TÜ Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü Ara艧t谋rma Görevlisi Emir Toker ise atmosferik nehirlerin a艧谋r谋 hava olaylar谋 aras谋nda yer ald谋臒谋n谋 ve bu olaylar谋n önceden tahmin edilmesinin zor oldu臒unu söyledi.

Kutup bölgelerinde kullan谋lan mevcut yer sistem modellerinin hesaplama süreçlerinin karma艧谋k ve hata paylar谋n谋n yüksek oldu臒unu belirten Toker, bu nedenle tahmin edilebilirli臒i art谋rmak için model geli艧tirme çal谋艧malar谋na odakland谋klar谋n谋 kaydetti.

Toker, sözlerini 艧öyle tamamlad谋:

"Bu çal谋艧mada, atmosferik nehirlerin yakla艧谋k 3 ila 5 gün öncesinden tahmin edilebilir oldu臒unu ortaya koyduk. Bu oldukça önemli bir geli艧me. Antarktika’n谋n hassas ekosistemi ve do臒as谋 dü艧ünüldü臒ünde, bu tür süreçlerin önceden bilinmesi büyük önem ta艧谋yor."