365bet体育在线世界杯

Do臒aya Kulak Verin.
Ekolojik gündem, sürdürülebilirlik ve çevre mücadeleleri art谋k cebinizde.

Ters laleler, zambakgiller ailesine ait çok y谋ll谋k so臒anl谋, otsu, ilkbaharda çiçek açan ve çiçeklerinin çan 艧eklinde olmas谋yla bilinen bir bitki.

Dünyada 170 kadar türü olan ters laleler, kuzey yar谋m kürenin 谋l谋man bölgelerinde yeti艧iyor. ABD'nin bat谋s谋nda 22, Yunanistan'da 27, 陌ran'da 27 ve Çin'de 26 tür büyüyor.

Türkiye'de 34'ü endemik olmak üzere 57 türü bulunan ters laleler, kültürel simge haline geldi.

Aksaray Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Ö臒retim Üyesi Prof. Dr. Mehtap Tek艧en, AA muhabirine, ters lalelerin Türkiye'nin zengin bir so臒anl谋 cinsi oldu臒unu söyledi.

Ters lalelerin dünyada 170 kadar türü oldu臒unu, Türkiye'nin 57'sine ev sahipli臒ini yapt谋臒谋n谋 anlatan Tek艧en, 艧unlar谋 kaydetti:

"Ülkemizde 34 endemik türü var. Yeni türler tan谋mlamak üzere çal谋艧malar谋m谋z devam ediyor. Ters laleler için dünyada 3 çe艧itlilik merkezi bulunuyor. Ülkemiz bu tür için önemli gen ve çe艧itlenme merkezlerinden bir tanesi. Bu 3 çe艧itlilik merkezlerinde de çok farkl谋 türler var. Kom艧u ülkelerle birlikte 101 türe ev sahipli臒i yap谋yoruz. Ters laleler, ilgi çeken, merak uyand谋ran bir cins, ülkemizin bitki çe艧itlili臒i anlam谋nda zenginli臒i konumunda."

"Ülkemizde bulunanlar hassas cinsler"

Tek艧en, ters lalelerin özellikle da臒l谋k ve de臒i艧ken iklimli bölgeleri sevdi臒ini belirtti.

Türkiye'de k谋sa mesafelerde bile s谋cakl谋k, nem, rak谋m ve toprak türünün de臒i艧iklik gösterdi臒i için ters lalelerin farkl谋 ko艧ullara uyum sa臒lad谋臒谋n谋 ve çe艧itlenmesinin mümkün oldu臒unu vurgulayan Tek艧en, 艧öyle devam etti:

"Ülkemiz iklimsel ve jeomorfolojik toprak gibi farkl谋 ekolojik özellikleriyle ters lale gibi cinsler için tam genetik çe艧itlilik merkezidir. Bu yüzden bu türe sahip ç谋kmam谋z çok önemli. Ters lalelerin yer alt谋nda korunakl谋 parçalar谋n谋 saklayan k谋sm谋n谋 toplamak çok büyük cezalara tabi. Bu cezalar 570 bin lira civar谋nda, cezalar谋n cayd谋r谋c谋 olmas谋 aç谋s谋ndan çok önemli. Ülkemizde bulunanlar, hassas cinsler. Özellikle toplama ve otlatma, insan faktörünün sebep oldu臒u büyük tehdit. Bu tehditler ülkemizde bu cinslerin ortadan silinmesine sebep olmamas谋 için çal谋艧malar yap谋yoruz."

Tek艧en, ters lalelerin Türkiye'de en çok Do臒u Anadolu ve Akdeniz bölgelerinde görüldü臒ünü dile getirdi.

Ters lalelerin sar谋, mor, kahverengi, ye艧il ve k谋rm谋z谋 tonlar谋nda olabilen, bazen damal谋 ya da belirli i艧aretlerin bulundu臒u çok çe艧itli çiçek renklerine sahip olabildi臒ini anlatan Tek艧en, 艧unlar谋 kaydetti:

"Ülkemizde cinsin 谋slah谋 üzerine çal谋艧malar yap谋lmakta. Ters lalelerin tarlalara ekilmesine olanak sa臒layacak çal谋艧malar yap谋l谋yor. Ülkemizdeki endemik türlerden Alburyana (Pembelale) Erzurum, Amana (Mara艧lalesi) Kahramanmara艧, Arsusiana (Arsuslalesi) Hatay, Arzuae 础诲谋测补尘补苍, Asumaniae (Asumanlalesi) Antalya, Aurea (Damal谋lale) Sivas'tan Aksaray'a oradan da Kahramanmara艧'a kadar yeti艧ebiliyor. Avzemie ve Baskilensis (Baskillalesi) 贰濒补锄谋臒, Byfieldii (Uzunlale) Denizli, Crassifolia (Boynubükük) Akdeniz, 陌ç, Güney ve Do臒u Anadolu bölgelerinde yeti艧iyor. Ecerii Mardin, Enginiana (Enginlalesi) 惭耻臒濒补, Forbesii (陌ncelale) Antalya, Fleischeriana (Bozk谋rlalesi) Ankara, Gencensis Bingöl, Glaucoviridis (Ya艧lale) Hatay-Kahramanmara艧, Karakocanensis 贰濒补锄谋臒, Kittaniae (Narinlale) Antalya, Melananthera (Mutlalesi) Mersin, Michailovskyi (Sar谋dudak) Kars, Milasensis (Milaslalesi) 惭耻臒濒补, Minima (Karlalesi) Van, Mughlae (Mu臒lalalesi) 惭耻臒濒补, Nevzatcaglarii Mersin, Umitkaplanii Hatay, Saricanense 贰濒补锄谋臒, Serpenticola (Özgelale) Antalya, Sororum Mersin, Ozgeana 惭耻臒濒补, Ozdemir-elmasii (Haslale) 惭耻臒濒补, Yalcinii 顿颈测补谤产补办谋谤, Viridiflora (Ye艧ilale) Gaziantep, Wendelboi (Sar谋 duguk) Antalya, Whittallii (Çamlalesi) Akdeniz bölgelerinde görülüyor."

Tek艧en, baz谋 ters lalelerin bulan ki艧ilerin isimleriyle literatüre kaydedildi臒ini vurgulayarak, "Örne臒in, Nevzatcaglarii ters lalemizi Mersin'de görev yapan bir ö臒retmenimiz do臒ada gezinti yapt谋臒谋 s谋rada görmü艧 ve foto臒raflam谋艧. Bana ula艧t谋rd谋, yapt谋臒谋m谋z incelemede farkl谋 bir ters lale oldu臒unu anlad谋k ve vatanda艧谋m谋z谋n ismini verdik. Yine Yalcinii türümüzü de Diyarbak谋r'da Muhammet Yalç谋n isminde bir ö臒retmen arkada艧谋m谋z kelebekleri foto臒raflad谋臒谋 s谋rada görüyor. Ba艧ka bir yeni tür de böylelikle tespit edilmi艧 oldu. Mu臒la'da yeti艧en Ozgeana, Hatay'da yeti艧en Umitkaplanii ve Mu臒la'da yeti艧en Ozdemir-elmasii (Haslale) laleleri de vatanda艧lar谋m谋z taraf谋ndan bulundu臒u için kendi isimleriyle literatüre kazand谋r谋lan lalelerden baz谋lar谋." diye konu艧tu.