365betÌåÓýÔÚÏßÊÀ½ç±­

Türk akademisyenler yeni çeÅŸit geliÅŸtirmek için uzaya tohum gönderdi

29.11.2024
ݳú³¾¾±°ù

Türk akademisyenler, Türkiye Uzay Ajansı koordinesinde hastalık ve çevresel strese dayanıklı çeÅŸit geliÅŸtirme çalışmaları kapsamında, Çin Ulusal Uzay İdaresinin "Shijian-19" uydusuyla uzaya nohut ve Arabidopsis (fenotu) bitkisi tohumu gönderdi.

Ege Üniversitesinden (EÜ) yapılan açıklamaya göre, Biyoloji Bölümü öÄŸretim üyeleri Doç. Dr. Rengin Özgür Uzilday ile Doç. Dr. Barış Uzilday, "Uzay Ortamından Yararlanarak Arabidopsis thaliana'da ER Stresi Toleransı İçin Gen KeÅŸfi" ve "Nohutta Kuraklık Stresine Toleransı Artırmak İçin Uzay Islahı" projelerini hazırladı.

Proje kapsamında, nohut ve Arabidopsis bitkisi tohumu, "Shijian-19" uydusuyla yollandığı uzayda yaklaşık 14 gün boyunca kaldı. Uyduyla dünyaya dönen tohumlar, araÅŸtırma yapılmak üzere tekrar EÜ'ye gönderildi.

Açıklamada görüÅŸlerine yer verilen Doç. Dr. Barış Uzilday, bitki hücrelerinin uzaydaki kozmik radyasyon ve mikro yer çekimi gibi koÅŸullarda mutasyon yaÅŸadığını belirtti.

Uzaydaki mutasyon süreciyle dünyadaki klasik ıslah çalışmalarında elde edilemeyen genetik çeÅŸitliliÄŸinin saÄŸlandığını bildiren Uzilday, ÅŸunları kaydetti:

"Bu yöntem, özellikle çevresel streslere ve hastalıklara dayanıklı, verimi veya besin deÄŸeri yüksek yeni çeÅŸitler geliÅŸtirmek için kullanılmaktadır. Bu çalışma, tarım ve gıda güvenliÄŸi açısından önemli bir araçtır. Çalışmamızla nohut bitkisinde iklim deÄŸiÅŸimiyle ÅŸiddeti gittikçe artan kuraklık stresine karşı toleransın artırılması için mutasyon ıslahı yapılması planlanmıştır. Tarım ve Orman Bakanlığı, Ege Tarımsal AraÅŸtırma Enstitüsü iÅŸbirliÄŸiyle yürütülecek bu çalışmada, ülkemizde yaygın ekilen standart bir çeÅŸit olan Sarı-98 nohut tohumları kullanılmıştır."

Akademisyenlerle bir araya gelen EÜ Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak ise çalışmalarından dolayı Doç. Dr. Rengin Özgür Uzilday ve Doç. Dr. Barış Uzilday'ı tebrik etti.

Projenin Asya-Pasifik Uzay İşbirliÄŸi Örgütü çaÄŸrısı kapsamında destek aldığını belirten Budak, "Çalışma, Türkiye'de ilk defa uzay ıslahı araÅŸtırması olma özelliÄŸi taşıyor." ifadesini kullandı.

Alper Gezeravcı'nın yaptığı deneyi hazırlamışlardı

Doç. Dr. Rengin Özgür Uzilday ve Doç. Dr. Barış Uzilday, Tuz Gölü'nde endemik yetiÅŸen "Schrenkiella parvula" bitkisinin uzay ortamında tuz ve diÄŸer stres etkenlerine verdiÄŸi tepkilerin araÅŸtırılması amacıyla, Türkiye'nin ilk astronotu Alper Gezeravcı'nın uzayda gerçekleÅŸtirdiÄŸi "Extremophyte" adlı deneyi de tasarlamıştı.

KATEGORİDE ÖNE ÇIKANLAR