365bet体育在线世界杯

Do臒aya Kulak Verin.
Ekolojik gündem, sürdürülebilirlik ve çevre mücadeleleri art谋k cebinizde.

Orta Do臒u Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Deniz Bilimleri Enstitüsü Müdür Yard谋mc谋s谋 Prof. Dr. Mustafa Yücel'in liderli臒inde çal谋艧an ara艧t谋rma ekibi, Avrupa Ara艧t谋rma Konseyi (ERC) taraf谋ndan desteklenen ve TÜB陌TAK Ufuk Avrupa program谋 arac谋l谋臒谋yla yürütülen "DeepTrace" projesi kapsam谋nda, uzaydaki ya艧am谋n ipuçlar谋n谋 ara艧t谋rmak amac谋yla derin denizlerde 谋艧谋臒谋n hiç ula艧mad谋臒谋 ya艧am alanlar谋n谋 inceliyor.

ODTÜ ekibi, 2,4 milyon avro bütçeli proje kapsam谋nda 36 gün süren ve R/V Atlantis gemisi ile Alvin denizalt谋 dal谋艧lar谋n谋n ABD Ulusal Bilim Vakf谋 (NSF) taraf谋ndan fonland谋臒谋 ara艧t谋rma seferinde, ABD'deki Delaware Üniversitesi ve Rensselaer Politeknik Enstitüsünden bilim insanlar谋yla birlikte görev ald谋.

Pasifik'teki Tica hidrotermal bacas谋na 28 Nisan'da yap谋lan, i艧letimi ve operasyonu ABD Woods Hole O艧inografi Enstitüsü taraf谋ndan yürütülen dal谋艧ta deniz taban谋ndaki hidrotermal bacalar谋n çevresindeki canl谋 ya艧am谋 gözlemlendi. Ancak bir gün sonra ayn谋 noktada gerçekle艧tirilen dal谋艧ta, bölgenin taze lav tabakas谋yla kapland谋臒谋 ve ekosistemin büyük ölçüde yok oldu臒u tespit edildi.

[Patlama öncesi. Kaynak: Andrew Wozniak/University of Delaware; HOV Alvin Team; NSF; Woods Hole Oceanographic Institution]

Volkanik patlama sonras谋nda s谋cakl谋臒谋 400 dereceyi a艧an a艧谋r谋 谋s谋nm谋艧 su ç谋k谋艧lar谋 gözlemlenirken Alvin denizalt谋s谋yla yap谋lan dal谋艧, güvenlik s谋n谋rlar谋n谋n a艧谋lmas谋 üzerine kontrollü bir 艧ekilde sonland谋r谋ld谋.

Tica hidrotermal bacas谋n谋n 1991'den bu yana düzenli olarak izlendi臒i ve yakla艧谋k her 15-20 y谋lda bir patlama ya艧and谋臒谋 bilinirken patlama ilk kez bu denli yak谋ndan ve do臒rudan izlenmi艧 oldu.

Yücel ve ekibi, deniz alt谋ndaki volkanik patlamadan saatler sonra ya艧ananlara anbean tan谋kl谋k eden az say谋daki bilim insan谋 aras谋nda yer ald谋.

[Patlama sonras谋. Kaynak: Andrew Wozniak/University of Delaware; HOV Alvin Team; NSF; Woods Hole Oceanographic Institution]

"Patlaman谋n etkilerini hemen dal谋艧larla inceleme f谋rsat谋 yakalad谋k"

AA muhabirinin sorular谋n谋 yan谋tlayan Yücel, seferin son günlerinde, gerçekle艧ece臒i zaman谋 asla tahmin edemeyecekleri derin deniz volkan patlamas谋n谋n hemen ard谋ndan bölgede bulunduklar谋n谋 ve bu olay谋n etkilerini denizalt谋 dal谋艧lar谋yla inceleme f谋rsat谋 yakalad谋klar谋n谋 söyledi.

Do臒u Pasifik S谋rt谋'ndaki Tica bölgesine yapt谋klar谋 sefer s谋ras谋nda hidrotermal bacalardan örnek alma ve veri toplama amac谋nda olduklar谋n谋 anlatan Yücel, 28 Nisan'谋 29 Nisan'a ba臒layan gece bölgede volkanik bir patlama ya艧and谋臒谋n谋 aktard谋.

Sefer s谋ras谋nda 艧ahit olduklar谋 derin deniz volkan谋 patlamas谋n谋n daha önce ancak dolayl谋 verilerle tespit edilebilen bir olay oldu臒unu belirten Yücel, önceki patlamalar谋n sonuçlar谋 aylar sonra gözlemlenebilirken bu kez patlaman谋n etkilerini hemen dal谋艧larla inceleme f谋rsat谋 yakalad谋klar谋n谋 vurgulad谋.

Ertesi sabah yap谋lan dal谋艧ta, patlamadan sadece birkaç saat sonra yeni so臒umu艧 lavlar谋 gözlemlediklerini bildiren Yücel, sözlerini 艧öyle sürdürdü:

"Bu gözlem dünya biliminde ilk defa yap谋l谋yor. Derin deniz volkanik patlamas谋n谋n hemen ard谋ndan, birkaç saat sonra, yap谋lan ilk do臒rudan gözlem olarak bilim dünyas谋nda bir ilki temsil etti. Bu bize büyük bir f谋rsat sa臒lad谋. Bir volkanik patlaman谋n hidrotermal s谋v谋 ç谋k谋艧谋n谋n derin denize nas谋l yay谋ld谋臒谋n谋 belgeledik. Ald谋臒谋m谋z örnekler bize bamba艧ka bir çerçeve çizdi. Çünkü ilk defa bir volkanik patlamadan hemen sonra taze olarak nelerin, hangi kimyasal türlerin olu艧tu臒u, nas谋l izlerin olabilece臒i gibi sorular谋n yan谋t谋 neredeyse alt谋n bir tepside geldi önümüze. Olay谋n kendisi bize, ç谋臒谋r aç谋c谋 bir do臒a olay谋n谋 tan谋tma, bilim dünyas谋na anlatma 艧ans谋 verecek."

"陌lk ad谋m谋m谋z örneklerimizin elemental analizi olacak"

Seferin sonunda böyle bir olay谋n ya艧anmas谋n谋 艧ans oldu臒unun alt谋n谋 çizen Yücel, patlaman谋n öncesi ve sonras谋na ait örnek setleri ile verilerin ellerinde bulunmas谋n谋n, bilimsel aç谋dan çok de臒erli bir kar艧谋la艧t谋rma imkan谋 sundu臒unu ifade etti.

Yücel, uzun vadede sistemin nas谋l de臒i艧ti臒inin ayr谋 bir çal谋艧man谋n konusu olu艧turdu臒u, buzlu ve okyanus dünyalarla kar艧谋la艧t谋rmalar aç谋s谋ndan da ellerindeki verilerin büyük bir potansiyel ta艧谋d谋臒谋 de臒erlendirmesinde bulundu.

Hem s谋v谋 hem de partikül örneklemesi yapt谋klar谋na de臒inen Yücel, 艧u bilgileri payla艧t谋:

"Farkl谋 hidrotermal bacalar谋n nas谋l partikül üretti臒ine dair 200'e yak谋n filtre örne臒imiz, 600'e yak谋n su örne臒imiz var. Partikül ile özellikle nano türlere odaklanm谋艧 karakterizasyon laboratuvar谋m谋zda hemen hemen bütün elementleri ölçece臒iz ve bunlar谋n birbiriyle ili艧kilerine bakaca臒谋z. 陌lk ad谋m谋m谋z örneklerimizin elemental analizi olacak. Özellikle hidrotermal baca s谋cakl谋klar谋, bas谋nç, pH'lar, bunlar partikül kompozisyonu nas谋l etkiliyor? Partikül kompozisyonu ne belirliyor? Oradaki partiküller ile biyolojinin pek bulunmad谋臒谋 alanlardaki partiküller nas谋l kar艧谋la艧t谋r谋l谋r? Bunlara bakaca臒谋z."

Yücel, hidrotermal bacalar谋n volkan patlamas谋nda ve öncesinde nas谋l organik bile艧ikler yayd谋臒谋 ile ilgili ODTÜ'de yap谋lacak inorganik analizlerin, ABD'de Delaware ve Rensselaer Politeknik Enstitüsünde yürütülecek analizlerle birle艧tirilerek ilk defa bu kapsamda bir veri seti olu艧turulaca臒谋n谋 kaydetti.

Berlin Teknik Üniversitesiyle de i艧birli臒i yapacaklar谋n谋 belirten Yücel, toplad谋klar谋 örnekleri, Almanya'da yeni olu艧turulan bir okyanus dünyalar simülatöründe inceleyeceklerini sözlerine ekledi.